Τάσος Γουδέλης, συγγραφέας, κριτικός, σεναριογράφος, αντιστασιακός (1949-2025)

Μια άγνωστη ιστορία

Του Γιώργου Πετρόπουλου, ΕΦΗΜ. ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 20-9-2025

Αποχαιρετώντας έναν σεμνό, επιφανή άνθρωπο των γραμμάτων και των τεχνών, ρίχνουμε φως σε μια πτυχή της ζωής του που δεν έγινε ευρέως γνωστή: την αντιδικτατορική δράση του, τη σύλληψη και τον βασανισμό του αλλά και μια φοιτητική αποχή που δεν πρόλαβε να γίνει ποτέ.Tο περασμένο Σάββατο έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο Τάσος Γουδέλης.

Μια σεμνή προσωπικότητα των γραμμάτων και των τεχνών με πλούσιο έργο και παρουσία στον χώρο του πολιτισμού.Για την προσφορά του Τάσου στα γράμματα και στις τέχνες γράφτηκαν πολλά κι από ανθρώπους που τον είχαν παρακολουθήσει στενά σε αυτούς τους τομείς. Πράγμα που σημαίνει ότι ο υποφαινόμενος δεν θα είχε να προσθέσει κάτι παραπάνω. Πολύ περισσότερο που αναγνωρίζει ότι ούτε ειδικός είναι ούτε βαθύς γνώστης της διαδρομής του αποδημήσαντος.Υπάρχει όμως μια πλευρά του Τάσου Γουδέλη για την οποία δεν έχει γραφτεί τίποτα ή αν έχει γραφτεί κάτι είναι πολύ λίγο και σύντομο. Επιγραμματικό.

Ο Τάσος υπήρξε αγωνιστής του αντιδικτατορικού αγώνα από τις γραμμές της ΚΝΕ και της Αντι-ΕΦΕΕ και ηγετικό τους στέλεχος στο φοιτητικό κίνημα. Πρόκειται για μια άγνωστη ιστορία για την οποία ο ίδιος φρόντισε να μείνει άγνωστη. Τώρα πια όμως αξίζει να τη διηγηθούμε με όσα στοιχεία διαθέτουμε, καθώς ο Τάσος δεν είναι πια εδώ. Πρόκειται για ένα κομμάτι της ζωής του που πρέπει να προστεθεί στη βιογραφία του και για μια εκδήλωση τιμής στο πρόσωπό του για όλους εμάς που μείναμε πίσω. Είναι ο σεβασμός που οφείλουμε σε κείνον και στη γενιά του, που με τη δράση τους συνέβαλαν στη διαμόρφωση της συνείδησής και των ιδανικών μας για δημοκρατικές ελευθερίες και για το όραμα ενός δικαιότερου κόσμου.

Ο Τάσος Γουδέλης καταγόταν από αριστερή οικογένεια. Ηταν ανιψιός του πεζογράφου και ιδρυτή των εκδόσεων «Δίφρος» και του περιοδικού «Καινούρια Εποχή», Γιάννη Γουδέλη. Δεν γνωρίζουμε πόσο είχε επιδράσει πάνω του η οικογένειά του, αλλά οφείλουμε να πούμε πως αυτές οι οικογένειες που αντλούσαν τις πολιτικοϊδεολογικές τους ρίζες από την ΕΑΜική εθνική αντίσταση δεν ήταν αριστερές με τη σημερινή έννοια. Ηταν άμεσα συνδεδεμένες με το ΚΚΕ και δραστηριοποιούνταν στο στενότερο ή ευρύτερο πλαίσιο της ΕΔΑ.

Με αυτές τις καταβολές ο Τάσος ήρθε σε επαφή με τις οργανώσεις της ΚΝΕ στα χρόνια της δικτατορίας. Γεννημένος το 1949, την εποχή της χούντας ήταν φοιτητής της Νομικής. Τότε οι παράνομες πολιτικές οργανώσεις της Νεολαίας αντλούσαν τις δυνάμεις τους, τραβούσαν δηλαδή κόσμο στις γραμμές τους, είτε από τον χώρο του Πανεπιστημίου, μέσα από προσωπικές επαφές, είτε από ευρύτερες άλλες οργανώσεις πολιτιστικού, επιστημονικού ή άλλου νόμιμου χαρακτήρα.

Τον Τάσο τον προσέγγισαν στο παράνομο ΚΚΕ και στην ΚΝΕ μέσα από τον νόμιμο σύλλογο «ΕΣΤΙΑ ΦΙΛΙΑΣ», του οποίου ήταν μέλος. Αυτό έγινε το 1969. Στη συνέχεια, αφού διαπιστώθηκε ότι ήταν φίλα προσκείμενος προς τις κομμουνιστικές αντιλήψεις, τον συνέδεσαν με τον φοιτητικό χώρο όπου συμμετείχε σε νόμιμη αλλά και σε παράνομη δραστηριότητα της Αντι-ΕΦΕΕ και της ΚΝΕ.

Για παράδειγμα είχε αξιοποιηθεί ως ομιλητής σε συνελεύσεις φοιτητών της Νομικής, όπου ανέπτυσσε με προσεκτικό -φαινομενικά μη πολιτικό- τρόπο τις απόψεις της οργάνωσης για τα φοιτητικά προβλήματα.

Το πότε ακριβώς οργανώθηκε στην ΚΝΕ ο Τάσος Γουδέλης δεν είναι ξεκάθαρο από τα στοιχεία που υπάρχουν στα αστυνομικά αρχεία. Σε μια κατάθεσή του στην Ασφάλεια μετά τη σύλληψή του τον Φεβρουάριο του 1974 ο ίδιος λέει πως αυτό συνέβη ενάμιση χρόνο πριν, δηλαδή αρχές φθινοπώρου του 1972. Οι Αρχές όμως, από τα στοιχεία που κατάφεραν να συγκεντρώσουν, τον φέρουν να έχει επαφές με ανώτατα ηγετικά στελέχη της Σπουδάζουσας της ΚΝΕ από τα τέλη του 1970. Αυτό ήταν αδύνατο να συμβεί αν δεν ήταν μέλος της οργάνωσης. Η δε επαφή του στα τέλη του ’70 με τον τότε γραμματέα της Σπουδάζουσας επίσης θα ήταν αδύνατη αν δεν είχε αναπτύξει τέτοια δραστηριότητα ώστε να προορίζεται για στέλεχος της οργάνωσης. Κατά συνέπεια δεν θα είμαστε μακριά από την αλήθεια αν πούμε ότι ο Τάσος οργανώθηκε στην ΚΝΕ μέσα στο 1970.

Η δράση του Τάσου στην ΚΝΕ ήταν σίγουρα αποδοτική και σπουδαία. Για τον λόγο αυτό αναδεικνύεται μέλος του Γραφείου της Σπουδάζουσας μάλλον την περίοδο που γραμματέας της οργάνωσης ανέλαβε ο Κώστας Τζιαντζής, δηλαδή την περίοδο 1972-1973 και σίγουρα πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ως ηγετικό στέλεχος της Σπουδάζουσας ο Τάσος Γουδέλης ανέπτυξε πλούσια δράση και, πέραν των άλλων, καθοδηγούσε τις οργανώσεις στο Μαθηματικό και στην Ιατρική Σχολή, ενώ είχε τακτική συνεργασία για την ευρύτερη ανάπτυξη της δουλειάς με τον Κώστα Τζιαντζή, με τον Θόδωρο Τζιαντζή, με τον Θανάση Σκαμνάκη και άλλους.

Επίσης ως μέλος του Γραφείου Σπουδάζουσας ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα στην οργάνωση της τετραήμερης αποχής των φοιτητών στα Πανεπιστήμια, η οποία είχε οριστεί για τις 17-18-19 και 20 Φεβρουαρίου του 1974. Η αποχή αυτή, που είχε αποφασιστεί και οργανωθεί από την Αντι-ΕΦΕΕ, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ καθώς το βράδυ 13 με 14 Φεβρουαρίου 1974 η Ασφάλεια ξεκίνησε ένα τεράστιο πογκρόμ εναντίων των οργανώσεων του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και της Αντι-ΕΦΕΕ που κράτησε μήνες και είχε ως αποτέλεσμα την παράλυση όλου του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και της νεολαίας του.

Ο Τάσος συνελήφθη από τους πρώτους στις 14-2-1974. Στην Ασφάλεια βασανίστηκε σκληρά τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Το ίδιο συνέβη και με πολλούς άλλους συντρόφους του τόσο της ΚΝΕ και του ΚΚΕ όσο και ευρύτερα των αντιδικτατορικών οργανώσεων. Στο τέλος για την κομμουνιστική του δράση τον παρέπεμψαν να δικαστεί στο Εκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών μαζί με άλλους 99 συντρόφους του συλληφθέντες και μη. Η δίκη δεν έγινε ποτέ γιατί μεσολάβησε η μεταπολίτευση.

Ο Τάσος συνέχισε την ανιδιοτελή του δράση και μετά τη δικτατορία. Και διέπρεψε στα γράμματα και στις τέχνες, αλλά ποτέ δεν επανήλθε στην οργανωμένη πολιτική ζωή. Σιωπηλά, σεμνά και διακριτικά συνέχισε να προσφέρει στην Αριστερά των ιδεών και των αναζητήσεων στον τομέα που θεωρούσε πως μπορούσε να το πράξει καλύτερα.