ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΦΕΑ 1967-1974
«Συνέβη στη Χιλή, εις βάρος των Χιλιανών, αλλά πρέπει να μείνει στην ιστορία ως κάτι που συνέβη σε όλους τους ανθρώπους αυτής της εποχής χωρίς θεραπεία και που έμεινε στη ζωή μας για πάντα».Έτσι περιέγραψε ο Gabriel García Márquez την ανατροπή του Σαλβαδόρ Αλιέντε, που για 50 χρόνια όχι μόνο σημάδεψε και διχάζει τη Χιλή, αλλά, όπως λέει ο νομπελίστας της Κολομβίας, είχε και βαρύ αντίκτυπο σε διεθνή κλίμακα..
Το πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοσέτ στις 11 Σεπτεμβρίου του 1973 δεν ήταν ένα μεμονωμένο φαινόμενο. Ήταν «η αρχή ενός ταξιδιού προς τη νεοφιλελεύθερη κόλαση», το οποίο πέρασε σε μια νέα φάση με την άνοδο στην εξουσία της Μάργκαρετ Θάτσερ το 1979 και του Ρόναλντ Ρίγκαν το 1980.Πρόκειται για μια ιστορική στροφή, με την επιβολή ενός οικονομικού μοντέλου μέσω της χρήσης ωμής βίας κατά της εργατικής τάξης και των κοινωνικών κινημάτων, με μέντορα τους ‘οικονομικούς δολοφόνους’ της Σχολής του Σικάγου.
Σε αντίθεση με ό,τι συνέβη με άλλες πολιτικές δυνάμεις της Λατινικής Αμερικής, όπως ο Περονισμός, η συμμαχία της Χιλιανής Λαϊκής Ενότητας είχε απήχηση και δεσμούς με άλλες χώρες.
Για τον ίδιο λόγο, ο ηρωικός θάνατός του Αλιέντε προκάλεσε παγκόσμιο σοκ καιεισπράχθηκε ως η ματαίωση της δυνατότητας για πραγματική λαϊκή κυβέρνηση, ή ως η διάψευση της ελπίδας για ‘ειρηνική μετάβαση στο σοσιαλισμό’, όπως πίστευε ένα σημαντικό μέρος της Αριστεράς.
Ο Αλιέντε ήταν σεβαστό πρόσωπο. Ας θυμηθούμε ότι ο Τσε Γκεβάρα του έδωσε ένα αντίγραφο του βιβλίου του και, στην αφιέρωση, έγραψε: «Για κάποιον που θα είναι ο ίδιοςαλλά με διαφορετικό τρόπο».
Ιστορική είναι η ομιλία του Αλιέντε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 1972, στην οποία κατήγγειλε τον υπονομευτικό ρόλο των πολυεθνικών εταιρειών, την παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας της Χιλής, το πώς του έδεσαν τα χέρια για να μην προχωρήσει στις δημόσιες πολιτικές του.
Μια απόρρητη απομαγνητοφώνηση της πρώτης τηλεφωνικής συνομιλίας του Κίσινγκερ με τον Νίξον μετά το πραξικόπημα δείχνει ότι έδωσαν συγχαρητήρια ο ένας στον άλλον και ήταν δυσαρεστημένοιπου τα ΜΜΕ δεν αναγνώριζαν το ρόλο τους στην επιτυχία του πραξικοπήματος.
«Η κατάσταση στη Χιλή παγιώνεται», είπε ο Κίσινγκερ στον Νίξον, «και φυσικά οιεφημερίδες κλαίνε επειδή ανατράπηκε μια φιλοκομμουνιστική κυβέρνηση». «Απίστευτο,τίφιλελεύθερα σκατά!»,απαντά ο Νίξον «Στην εποχή τουΑϊζενχάουερ θα ήμασταν ήρωες», πρόσθεσε ο Κίσινγκερ.
Τριάντα τρία χρόνια μετά την πτώση της αιμοσταγούς δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοτσέτ, που επέβαλαν οι ΗΠΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ ο πρόεδρος της Χιλής Γκαμπριέλ Μπόριτς εξάγγειλε για πρώτη φορά τη διεξαγωγή έρευνας για χιλιάδες ανθρώπους που, ενώ στο διάστημα 1973-1990 φέρονταν ως ‘αγνοούμενοι’, ήταν φανερό ότι δολοφονήθηκαν από τη Χούντα του Πινοτσέτ. Με τη φράση ‘η δικαιοσύνη άργησε πάρα πολύ’, ο Πρόεδρος της Χιλής αναφέρθηκε στην υποχρέωση του κράτους να απαντήσει υπεύθυνα στους συγγενείς των αγνοουμένων για το τί τους συνέβη πραγματικά και ταυτόχρονα να παραπέμψει στη Δικαιοσύνη τους κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση δολοφόνους της Χούντας.
‘Καμιά άλλη κυβέρνηση δεν είχε την απαραίτητη πολιτική βούληση για να αναλάβει αυτή τη βασανιστική δουλειά, που δεν αφορά μόνο τους συγγενείς, αλλά την κοινωνία στο σύνολό της και το κράτος που εξαφάνισε τους δικούς μας ανθρώπους’, σχολίασε η Γκάμπι Ριβέρα, πρόεδρος της ‘Ένωσης ΟικογενειώνΦυλακισθέντων και Εξαφανισθέντων’.
Βασικό εμπόδιο στις έρευνες για τους αγνοούμενους είναι η ‘συνωμοσία σιωπής’ των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, που αρνούνται να δώσουν τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους.
Να θυμίσουμε ότι και στη χώρα μας, κοντά 50 χρόνια από την κατάρρευση της χούντας και την αποκατάσταση του κοινοβουλευτισμού, παρά το αίτημα και του ΣΦΕΑ 1967-1974, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν έχει ανοίξει το φάκελο με τους στρατιωτικούς και τους στρατιώτες που δολοφόνησαν οι απριλιανοί πραξικοπηματίες την 21/4/1967 αλλά και κατά το βασιλικό ‘αντιπραξικόπημα’—οπερέτα στις 13/12/1967.
Στεκόμαστε στη ρήση του προέδρου της Χιλής ότι ‘η δημοκρατία είναι μνήμη και μέλλον και η μία δενμπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη’, και ευχαριστούμε, ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες, για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωσή μας, που συνδέει άρρηκτα την ιστορική μνήμη με την διεκδίκηση-απόδοση δικαιοσύνης στα θύματα των δικτατοριών αλλά και του φασισμού-ναζισμού γενικότερα. Γιατί εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που δεν τιμωρήθηκαν και δεν αποκαταστάθηκαν ηθικά και υλικά τα θύματα, επαναλαμβάνονται.
Με το πνεύμα αυτό, ο Σύνδεσμός μας καλεί τους φοιτητικούς συλλόγους, τα συνδικάτα, τις νεολαιίστικες οργανώσεις, να προχωρήσουμε στη συν-διοργάνωση πολύμορφων εκδηλώσεων με αφορμή τη συμπλήρωση μισού αιώνα από το 1973, τη χρονιά – ορόσημο του αντιδικτατορικού αγώνα.
Τριαντάφυλλος Μηταφίδης
Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, 4/10/2023