Με το «καλημέρα», η εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών έχει προκαλέσει όχι μόνο επικρίσεις, αλλά και σύγχυση.

Η προκαταρκτική συμφωνία, η οποία ανακοινώθηκε στο τέλος της κατ’ ιδίαν συνάντησης της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ντόναλντ Τραμπ στη Σκωτία, προκάλεσε μαζικό κύμα επικρίσεων για τον έντονα μονόπλευρο χαρακτήρα της υπέρ των αμερικανικών συμφερόντων.

Τη Δευτέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πέρασε την ημέρα ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους για να υπερασπιστεί τη συμφωνία ως άγκυρα σταθερότητας και προβλεψιμότητας σε ταραγμένους καιρούς, ένα χάπι που είναι δύσκολο να καταπιεί κανείς, αλλά απαραίτητο για να αποφευχθεί ένας καταστροφικός δασμολογικός πόλεμος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Στη συνέχεια, η ιστορία πήρε νέα τροπή όταν ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε ένα ενημερωτικό δελτίο σχετικά με τη συμφωνία με πολλαπλούς ισχυρισμούς που δεν ταίριαζαν ή έρχονταν σε ευθεία αντίθεση με την εκδοχή των γεγονότων που παρουσίασε η Επιτροπή λίγες ώρες νωρίτερα.

Την Τρίτη, οι Βρυξέλλες απάντησαν με τη δική τους δήλωση, σπέρνοντας περαιτέρω σύγχυση.

Το Euronews ρίχνει μια πιο προσεκτική ματιά στη σύγκρουση των αφηγήσεων.

Φαρμακευτικά προϊόντα

Τι λέει ο Λευκός Οίκος: Τα φαρμακευτικά προϊόντα θα υπόκεινται στον οριζόντιο δασμό 15% που θα ισχύει για την πλειονότητα των προϊόντων που παράγονται στην ΕΕ από την 1η Αυγούστου.

Τι λέει η Επιτροπή: Τα φαρμακευτικά προϊόντα θα γλιτώσουν, προς το παρόν, από τον δασμό του 15% και αντ’ αυτού θα παραμείνουν υπό τον ισχύοντα συντελεστή 0% έως ότου η κυβέρνηση Τραμπ ολοκληρώσει την έρευνα του τμήματος 232 στον τομέα.

«Δεν θα υπάρξουν δασμοί στα φαρμακευτικά προϊόντα αυτή την Παρασκευή», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος.

Ενώ η έρευνα του τμήματος 232 των ΗΠΑ θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν εξατομικευμένο, οδυνηρά υψηλό δασμό, όπως συνέβη στην περίπτωση του χάλυβα και του αλουμινίου, η Επιτροπή αναμένει ότι το 15% θα λειτουργήσει ως ανώτατο όριο, εμποδίζοντας την επιβολή οποιωνδήποτε πρόσθετων δασμών επιπλέον.

«Πιστεύω ότι η δέσμευση αυτή θα τηρηθεί σε αυτή την περίπτωση», δήλωσε ο Μάρος Σέφτσοβιτς, Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου.

Αγορές ενέργειας

Τι λέει ο Λευκός Οίκος: Η ΕΕ θα «διπλασιάσει» τις αγορές της αμερικανικής ενέργειας, αγοράζοντας προϊόντα αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το τέλος της δεύτερης θητείας του Τραμπ. Στην πράξη, αυτό θα ανέρχεται σε 250 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.

Τι λέει η Κομισιόν: Η Επιτροπή, η οποία διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία εξ ονόματος και των 27 κρατών μελών, δεν έχει την αρμοδιότητα να καθορίζει την ποσότητα, το είδος και την προέλευση των ενεργειακών προμηθειών που αποκτούν οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να δεσμεύσει νομικά το μπλοκ στον στόχο της δαπάνης 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων για αμερικανική ενέργεια.

Ο αριθμός που ανακοινώθηκε αποτελεί ένδειξη με βάση τις ανάγκες που θα αντιμετωπίσει η ΕΕ τα επόμενα χρόνια για τη σταδιακή κατάργηση της κατανάλωσης ρωσικών ορυκτών καυσίμων, μια επίπονη προσπάθεια που έχει ενισχύσει τον ρόλο που διαδραματίζει το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αγοράζει κανένα από αυτά τα εμπορεύματα και ούτε η αμερικανική κυβέρνηση πουλάει τίποτα από αυτά», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής. «Όλες αυτές είναι εμπορικές αποφάσεις που λαμβάνονται από τις εταιρείες: τις εταιρείες που αγοράζουν και τις εταιρείες που πωλούν».

Ο εκπρόσωπος σημείωσε ότι το ετήσιο ποσό των 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα είναι περιεκτικό, καλύπτοντας τις συνήθεις αγορές αμερικανικών καυσίμων, οι οποίες σήμερα κυμαίνονται από 92 έως 100 δισεκατομμύρια δολάρια, καθώς και την τεχνολογία και τις επενδύσεις.

Επενδυτική υπόσχεση

Τι λέει ο Λευκός Οίκος: Η ΕΕ θα επενδύσει 600 δισ. δολάρια στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος της δεύτερης θητείας του Τραμπ. «Η νέα αυτή επένδυση προστίθεται στα πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια (που) οι εταιρείες της ΕΕ επενδύουν ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο», αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο.

Τι λέει η Επιτροπή: Όπως και με τις αγορές ενέργειας, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να σχεδιάσει και να υλοποιήσει επενδύσεις για λογαριασμό του ιδιωτικού τομέα. Τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια είναι μια άλλη ένδειξη που βασίζεται στις επαφές του εκτελεστικού οργάνου με τη βιομηχανία.

«Δεν είναι κάτι που η ΕΕ, ως δημόσια αρχή, μπορεί να εγγυηθεί – είναι κάτι που βασίζεται στην πρόθεση των ιδιωτικών εταιρειών», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος.

Το συνολικό ποσό των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων ενδέχεται να συρρικνωθεί μόλις αρχίσουν να επιδρούν οι επιπτώσεις της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ, η οποία είναι δυσμενής για το μπλοκ.

Παρά την αβεβαιότητα, ο Λευκός Οίκος παρουσιάζει τις δεσμεύσεις για την ενέργεια και τις επενδύσεις ως τετελεσμένο γεγονός.

Όπλα

Τι λέει ο Λευκός Οίκος: Η ΕΕ «συμφώνησε να αγοράσει σημαντικές ποσότητες αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού», αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο, χωρίς να αναφέρει κάποιο οικονομικό ποσό.

Τι λέει η Επιτροπή: Απολύτως όχι. Η Επιτροπή αρνήθηκε αποφασιστικά ότι ανέλαβε οποιαδήποτε δέσμευση για αύξηση των αγορών αμερικανικής κατασκευής οπλισμού.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα για τις Βρυξέλλες, δεδομένου ότι η άμυνα αποτελεί αυστηρά εθνική αρμοδιότητα, την οποία τα κράτη μέλη περιφρουρούν με ζήλο. Ενώ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει προωθήσει φιλόδοξες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών, η τελική απόφαση για το πώς θα δαπανηθούν αυτά τα χρήματα -ή αν θα δαπανηθούν καθόλου- βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια των πρωτευουσών.

«Η προμήθεια όπλων δεν είναι θέμα της Επιτροπής», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος.

«Νομίζω ότι αυτό ήταν περισσότερο μια έκφραση προσδοκίας εκ μέρους του προέδρου Τραμπ ότι οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες (στην Ευρώπη) θα ωφελούσαν τις αμερικανικές αμυντικές εταιρείες λόγω της ποιότητας του αμερικανικού αμυντικού εξοπλισμού, αλλά αυτό δεν υπολογίστηκε με κανέναν τρόπο στα στοιχεία για τα οποία μιλήσαμε».

Χάλυβας και αλουμίνιο

Τι λέει ο Λευκός Οίκος: Οι τομεακοί δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο θα παραμείνουν «αμετάβλητοι», πράγμα που σημαίνει ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να πληρώνει τον συντελεστή 50% που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ ως αποτέλεσμα της έρευνας του τμήματος 232.

«Αυτό το νέο δασμολογικό καθεστώς θα αποφέρει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα ετησίως και θα συμβάλει στην εξάλειψη της μακροχρόνιας εμπορικής ανισορροπίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, ενθαρρύνοντας την τοπική προμήθεια, την επανατοποθέτηση της παραγωγής και διασφαλίζοντας ότι οι ξένοι παραγωγοί συνεισφέρουν το δίκαιο μερίδιό τους στην αμερικανική οικονομία», αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο.

Τι λέει η Επιτροπή: Η ΕΕ επιμένει ότι η συμφωνία θα καθιερώσει ένα συγκεκριμένο σύστημα ποσοστώσεων για τη διευθέτηση της μακροχρόνιας διαμάχης σχετικά με τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Σύμφωνα με το σύστημα, ο όγκος των εξαγωγών της ΕΕ που εμπίπτει στην ποσόστωση θα επωφελείται από χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή. Μόλις η ποσόστωση ξεπεραστεί, θα εφαρμοστεί το 50%, εξήγησαν ανώτεροι αξιωματούχοι.

Λόγω της εμβρυακής κατάστασης της συμφωνίας, η Επιτροπή δεν είναι ακόμη σε θέση να παράσχει τεχνικές λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργήσει η ποσόστωση στην πράξη. Το δελτίο τύπου της αναφέρει απλώς ότι το σύστημα θα βασίζεται στα «ιστορικά επίπεδα» των εξαγωγών χάλυβα και αλουμινίου.

Το ενημερωτικό δελτίο του Λευκού Οίκου αναφέρει τη δέσμευση να παρασχεθούν «ουσιαστικές ποσοστώσεις» για διάφορα προϊόντα, αλλά μόνο στο πλαίσιο των αμερικανικών προϊόντων που προορίζονται για την αγορά της ΕΕ και όχι αντίστροφα, όπως έχει δηλώσει η Επιτροπή.

Ψηφιακά και γεωργικά εμπόδια

Τι λέει ο Λευκός Οίκος: Στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας, οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα αντιμετωπίσουν τους «μη δασμολογικούς φραγμούς» στο εμπόριο τροφίμων και γεωργικών προϊόντων, «συμπεριλαμβανομένου του εξορθολογισμού των απαιτήσεων για τα υγειονομικά πιστοποιητικά για το χοιρινό κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα των ΗΠΑ». Οι δύο πλευρές θα αντιμετωπίσουν επίσης τους «αδικαιολόγητους ψηφιακούς φραγμούς», προσθέτει ο Λευκός Οίκος, με δεσμεύσεις για τη διατήρηση των τελών χρήσης δικτύου και μηδενικών δασμών στις ηλεκτρονικές μεταδόσεις.

Τι λέει η Επιτροπή: Ναι, η ΕΕ είναι πρόθυμη να εξορθολογήσει τα υγειονομικά πιστοποιητικά, τα οποία είναι έντυπα, και να συζητήσει τα τέλη χρήσης δικτύου, αλλά μέχρι εκεί.

Το μπλοκ θα διατηρήσει το «δικαίωμά του να ρυθμίζει αυτόνομα» σε όλα τα στάδια, δήλωσε ο Όλοφ Γκιλ, εκπρόσωπος της Επιτροπής για το εμπόριο, απαντώντας στους ισχυρισμούς του Λευκού Οίκου.

«Δεν πρόκειται να μετακινηθούμε όσον αφορά τους κανονισμούς μας. Δεν μετακινούμαστε όσον αφορά τους κανόνες μας. Δεν κινούμαστε στο σύστημα που οικοδομήσαμε επί πολλές δεκαετίες και το οποίο εμπιστεύονται οι πολίτες μας», δήλωσε ο Γκιλ.

«Αυτό δεν θα αποτελέσει μέρος αυτής της συμφωνίας με τις ΗΠΑ».

Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που προηγήθηκαν της συμφωνίας, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ κατήγγειλαν σταθερά το ρυθμιστικό πλαίσιο του μπλοκ, ζητώντας την κατάργηση των ψηφιακών κανόνων του, των προτύπων ασφάλειας τροφίμων και του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) ως κορυφαίους ενοχλητικούς παράγοντες.